Loose Women (Shahid-i Bâzâr) Beloveds In Arab, Persian And Turkish Poetry

Arap şiirinde bedensel aşkın, kadınlarla yarenliğin ve onlarla yaşanılan aşk maceralarının anlatıldığı duygular, Cahiliye döneminde yazılan kaside nesiplerinde yer almıştır. Bu nesiplerde dillendirilen maceraları bazen estetik kaygı uçarı söylemle ifade edilmiştir. Gerçek sevgiliyle duygular estetik, bu sevgilinin dışında kalanlarla zevke dayalı duyguların paylaşıldığı, günü birlik kaçamakların yaşandığı ise dile getirildi. İkinci kısım sevgililer, şâhid-i bâzâr kavramıyla şiirler de almasa da tematik olarak bâzar veya zen-i yani orta malı güzeller olan sevgililerdir. sevgililer cinsiyet cariyedir. Abbasîler cariyelere gulamlar eklenerek bâzârın cinsiyeti belirli hale gelmiştir. Cariye gulamın çeşitli milletlerden oluşması bunların tek bir ırk millete ait olmadığını gösterir. durum, Fars aynen benimsendi. şiirinde, cariye; yerine kenîzeye, gulam “puser”, “kudek” “emred”e bıraktı. isimler tasavvufun etkisiyle yerini “şâhid”e bırakarak androjen kişiliğe büründü. şairleri, “şâhid” kelimesine, gerçek idealize edilmiş ulaşılması zor sevgiliden ayırmak için “bâzâr” kelimesi ilave ederek, kolay sevgili/güzel anlamına gelen “şâhid-i bâzâr/pazar güzeli ” söylemini kullandılar. Böylece Cahiliye’den itibaren görülen sevgili, şiirinin yanında Türk klasik şiirine müşterek kültürün ürünü aktarıldı. makalede Arap, edebiyatındaki müştereklerinden hareketle şiirdeki olgusu anlatılmıştır.